ย้อนรอยโกรกอีดก

  ครอบครัวควบกล้ำธรรมชาติที่โกรกอีดก

โกรกอีดก 

เป็นชื่อน้ำตก ที่อยู่บริเวณชายป่าตีนเขาใหญ่ในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ติดกับไร่ของชาวบ้านในจังหวัดนครนายก มีน้ำตกสูงใหญ่ซ่อนตัวอยู่อย่างเงียบๆตามที่น้าเกรียงบอก จนถึงทุกวันนี้พวกเรากลุ่มครอบครัวควบกล้ำธรรมชาติก็ยังไม่มีใครเคยไปถึง เพราะต้องใช้เวลาเดินไปและกลับหนึ่งวันเต็ม ในระยะทางที่บางคนบอกว่า 4 กม.บางคนก็ว่า 6 กม.นับว่าไกลมากสำหรับครอบครัวเด็กๆ แต่ที่สำคัญกว่าของที่นี่คือเส้นทางเลียบลำห้วยไปสู่น้ำตกโกรกอีดก

          จากการนำสำรวจของน้าเกรียงที่ใช้เวลากับพื้นที่นี้มาก่อนพอสมควรพบความสมบูรณ์และความหลากหลายของธรรมชาติที่นี่ จึงแนะนำให้เป็นพื้นที่เรียนรู้ธรรมชาติที่เหมาะสมที่สุดสำหรับครอบครัว หากเดินทางจากกรุงเทพฯจะมีระยะทางเกือบร้อยกิโลเมตร ด้วยเส้นทาง ถ.รังสิต-นครนายก เราสามารถออกเช้าตรู่กลับเย็นค่ำได้อย่างสะดวก ซึ่งในช่วงเวลาสี่ห้าปีที่ผ่านมา เราได้ใช้เวลาเรียนรู้สัมผัสธรรมชาติกันที่นี่เป็นส่วนใหญ่ เด็กๆ จึงมีรอยประทับจากโกรกอีดกอยู่ในความทรงจำกันทุกๆ คน

พักทานข้าวกันริมห้วย

น้าเกรียงและดลกำลังถ่านรูปผีเสื้อ

 ผีเสื้อสะพายฟ้า ลอยน้ำ

แมลงปอเข็มผสมพันธ์เป็นรูปหัวใจ

ทีละก้าวเลียบลำห้วย

          หลังจากที่เราได้เรียนรู้ธรรมชาติแบบรอบตัว จากหลังบ้าน ในบ้านและจากหนังสือหรือสื่อหลากหลายชนิดมาแล้ว  น้า

เกรียงพาพวกเรามาสัมผัสกับพื้นที่ธรรมชาติจริงๆแบบลงรายละเอียดกันมากขึ้นที่นี่ บนเส้นทางเลียบลำห้วยโกรกอีดกจึงถูกใช้เวลาไปกับการทักทายทำความรู้จักสิ่งมีชีวิตเล็กๆที่พบเจอระหว่างทางอย่างจดจ่อของเด็กๆ ด้วยความตื่นตาตื่นใจในครั้งแรกและจะซ่อนหาท้าทายให้พบเจอกันอีกในครั้งต่อๆไป  จึงมีจุดพบตัวสำคัญที่มักจะให้เราพบเจอเสมอเช่น แมลงปอ แมงมุม ผีเสื้อ และแมลงกลุ่มต่างๆอีกหลากหลายชนิด ยังไม่นับรวมพืชพรรณไม้และเห็ดราในเฉพาะหน้าฝน ก้าวเดินทีละก้าวของน้าเกรียงจึงสำคัญต่อการพบเจอและสังเกตุเห็น เป็นการเรียนรู้ของเด็กๆที่จะพบสิ่งมหัศจรรย์ที่ซ่อนตัวอยู่ได้โดยไม่ต้องสอนกันมากนัก การรู้จักจำแนกชนิดและความสัมพันธ์ของชีวิตแต่ละชนิดที่เชื่อมโยงกันในระบบนิเวศน์จะค่อยถูกบอกเล่าปะติดปะต่อไปด้วยตลอดทาง  จนถึงที่พักเหนื่อยริมลำห้วยโกรกอีดกจุดท้ายสุด เป็นแหล่งสำรวจสิ่งมีชีวิตในน้ำและริมน้ำเช่น ปลา แมลงน้ำ ตัวอ่อนแมลงปอ และผีเสื้อที่มีอยู่ชุกชุม

ดลและซีกำลังช้อนปลา

  ปลาค้อ      

ปลาก้าง

ตัวอ่อนแมลงปอไม่ทราบชนิด

ตัวอ่อนแมลงปอเข็ม

จิงโจ้น้ำ

ปีชนปีที่โกรกอีดก

          ช่วงเวลาที่ได้เรียนรู้ธรรมชาติในเวลานั้นถือเป็นส่วนสำคัญในแผนจัดการเรียนรู้ให้กับลูกๆ เราจึงไปเรียนรู้กันที่โกรกอีดกอย่างน้อยที่สุดเดือนละครั้ง ได้เห็นและสัมผัสถึงความเปลี่ยนแปลงทั้งระบบนิเวศน์ของที่นี่ ตั้งแต่หน้าแล้งที่ลำห้วยแห้งขอด สิ่งมีชีวิตต่างปรับตัวอาศัยน้ำที่มีอยู่น้อยนิดในแอ่งน้ำที่หลงเหลืออยู่ ได้พบชีวิตเล็กๆในน้ำกับปลาบางชนิด ดล แดน ซี เคน จิโร่ และแก้มสาวน้อยคนเดียวในแก๊งสำรวจ ชวนกันขึ้นไปสำรวจตามเส้นทางลำน้ำที่แห้งขอด พบซากปลากระทิง ปลาก้าง ปลาหลด ปลามะไฟและปลาซิว ที่ต้องสละชีวิตเพราะแห้งตาย บางตัวมีหนอนรุมแทะอยู่ยั่วเยี๊ยและมีกลิ่นเหม็นคลุ้งไปหมด ดูจากคลิปเด็ก"ผจญภัยสำรวจโกรกอีดก"ที่ทำกันเองตามภาษาเด็กๆ บอกเล่าจินตนาการจากการสำรวจพบ"สุสานปลา"อยู่ด้านบนไกลออกไปในช่วงเดือนเมษายนที่แสนจะร้อนอบอ้าว  จนถึงเวลาเริ่มเข้าหน้าฝนที่ความเขียวชอุ่มฟื้นคืนความแห้งแล้ง ตั้งแต่เดือนมิถุนายนพืชพรรณไม้ที่นั่นเริ่มผลิใบ ย่างเข้าเดือนตุลาคมฝนเริ่มตกชุกเป็นเวลาที่มีเห็ดชนิดต่างๆรอไว้ให้เราได้สำรวจ แต่มีข้อแม้คือต้องเตรียมเสื้อกันฝนและเตรียมตัวเปียกฝนไว้ด้วย สายน้ำในช่วงเวลานั้นจะไหลเชี่ยวแรงอาจไม่เหมาะสำหรับเด็กเล็ก ต้องระวังน้ำป่าไหลหลากหากเจอช่วงจังหวะมรสุมเข้าพอดี จากปลายฝนต้นฤดูหนาวยาวไปถึงเดือนมีนาคมของปีใหม่ เป็นช่วงเวลาที่งดงามที่สุดของลำห้วยโกรกอีดก ทั้งความเขียวพอดีของต้นไม้ข้างทางที่ไม่รกหนาทึบและน้ำใสที่ไหลเอื่อย เป็นช่วงท้ายปลายสุดก่อนจะเข้าสู่ฤดูร้อนของปีชนปี ที่มีน้ำกำลังดีป่ากำลังเหมาะสำหรับการสำรวจธรรมชาติ

Add caption

1.         แมลงปอเข็มประกายธาร

ด้วงหนวดยาวสีสดใส

แมงมุมกับลูกตัวอ่อนนับร้อย

แมลงปอเข็มวางไข่      

        

พบเจอคือประสบการณ์สำคัญสายน้ำใสที่ไหลเอื่อยลง จนบางช่วงเหลืิอเป็นแอ่งนำ้ขังเอื้ออำนวยในการสำรวจสิ่งมีชีวิตในน้ำ เป็นครั้งแรกที่เด็กๆได้เห็นตัวอ่อนแมลงปอในน้ำใสๆจากธรรมชาติ มีรูปทรงแตกต่างกันหลายชนิดรวมถึงแมลงน้ำเช่น จิงโจ้น้ำ เล่นสกีอยู่บนผิวน้ำด้วยขายาว ลอยตัวด้วยแรงตึงของผิวน้ำ ที่ตื่นเต้นไปกว่านั้นเมื่อเราได้เห็นแมลงปอเข็มเกาะเกี่ยวตัวกันเป็นรูปหัวใจกำลังผสมพันธ์กัน และบินไปวางไข่ในแอ่งน้ำใส เด็กๆได้เฝ้าดูอย่างใกล้ชิด เห็นตัวเมียใช้ปลายท้องจุ่มลงในน้ำจิ้มลงที่บริเวณแถวรากไม้ใต้น้ำ เป็นโอกาสที่หาดูได้ยากยิ่ง นอกจากนี้ยังได้พบเจอแมลงป่องช้างตัวโต  แมงมุมกับลูกๆตัวอ่อนนับร้อย ด้วงหนวดยาวสีสวยสด และคราบงูตัวยาวใหญ่ไม่ทราบชนิด

แดน ดล แก้มและซี ขึ้นไปสำรวจสุสานปลา

ซีเจอคราบงูตัวยาวมาก

ลูกตั๊กแตนตำข้าว 

 แมลงป่องช้าง

          ที่ลำห้วยโกรกอีดกจึงเป็นแหล่งเรียนรู้ธรรมชาติที่ให้ประสบการณ์สำคัญแก่เด็กๆและครอบครัว แค่บางเสี้ยวส่วนของระบบนิเวศน์ในธรรมชาติแต่ก็ทำให้เราได้ซึมซับและรับรู้ถึงความละเอียดอ่อนอันซับซ้อนที่เชื่อมโยงกันในระบบธรรมชาติ โดยมีน้ำเป็นปัจจัยสำคัญต่อสรรพชีวิต