ตัวหกขามีเขา

ด้วงกว่างสามเขา ภาพถ่ายที่ดลบันทึกได้ตอนจะบิน

    แมลงหกขามีปีกบินได้ใช่ว่าจะคล้ายกันหมด แมลงแต่ละชนิดมีความพิเศษเฉพาะตัวหลากหลายมาก นับจากประสบการณ์กับ หนอน ผีเสื้อ แมลงปอ มด ตั๊กแตน มวน และอีกหนึ่งในนั้นคือด้วง(Beetle) กลุ่มจำพวกแมลงที่เด็กๆหลายๆคนมักหลงไหลเพราะลักษณะพิเศษของมัน อวัยวะที่ยื่นออกจากส่วนหัวคล้ายเขาของตัวผู้ ซึ่งจะมีรูปทรงแตกต่างกันไปตามแต่ละชนิดเช่น ด้วงคีมฟันเลื่อยจะมีเขายื่นเหมือนปากคีมและมีลักษณะฟันเลื่อยอยู่ด้านใน หรือด้วงคีมยีร้าฟจะมีเขายื่นและยาวมากเป็นต้น

ด้วงกว่างสามเขาตัวโต

  ดลกับแดนรู้ว่าด้วง(beetle)มีปีกแข็งคู่ชั้นนอกและปีกใสคู่ชั้นในไว้กระพือบินเพราะได้เห็นมากับตาจากการรอจังหวะถ่ายภาพตอนที่ด้วงกว่างสามเขาตั้งท่าจะบินพร้อมกางปีกแข็งและกระพือปีกใส ชูสามเขาขึ้นตั้งตามส่วนหัว  ผิวเปลือกดำมันแว็บเหมือนเสื้อเกราะนักรบที่มีโครงสร้างร่างกายประกอบไปด้วยข้อต่อที่เป็นปล้องๆ ด้วงกว่างสามเขาจึงเป็นแมลงตัวสำคัญอีกตัวหนึ่งที่ดลขออนุญาตินำกลับมาเลี้ยงเพื่อศึกษาวงจรชีวิต

ระยะเป็นตัวหนอนขนาดกลางของหนอนด้วงคีม

ระยะเข้าดักแด้ของหนอนด้วงคีม

ด้วงคีมตัวเมียเพิ่งออกจากดักแด้

เวลาของหนอนด้วง

  เมื่อการผสมพันธ์ของด้วงกว่างสามเขามาถึงเวลาวางไข่ในดินสำหรับเพาะเลี้ยงซึ่งต้องคอยควบคุมความชื้นและอุณหภูมิให้พอเหมาะจนกลายเป็นตัวหนอนขนาดเล็กจนถึงระยะโตเต็มที่ หนอนด้วงจะฝังตัวอยู่ในดินที่มีส่วนผสมของขี้เลื่อยและอึควายแห้งซึ่งต้องระมัดระวังเชื้อราเป็นพิเศษ ดลต้องคอยเปลี่ยนดินเพาะเลี้ยงและวัดขนาดตัวหนอนอยู่เป็นระยะๆ ซึ่งนับว่าต้องมีความมุ่งมั่นและอดทนสูงมาก ในกระปุกดินมีหนอนด้วงฝังตัวเติบโตจนสร้างเบ้าดินหุ้มตัวเองเข้าดักแด้จนออกมาเป็นด้วงกว่างสามเขาตัวเต็มวัยนั้น ต้องใช้เวลาถึงสิบสองเดือน ซึ่งตัวดลเองก็ต้องเติบโตขึ้นอีกหนึ่งขวบเช่นกัน มีด้วงบางชนิดที่ใช้เวลาสำหรับวงจรชีวิตนานถึงสี่ปี เช่นด้วงกว่างซางเหนือ...

ด้วงคีมเนื้อทราย

แมลงสัตว์เลี้ยง

  จึงไม่น่าแปลกใจนักที่การเลี้ยงด้วงได้รับความนิยมมากขึ้นในหมู่นักเลี้ยงทั้งรุ่นเด็กและรุ่นผู้ใหญ่เพราะต่างหมายปองด้วงสวยแปลกหลากหลายชนิด ด้วงกว่างเฮอร์คิวลิสมีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกจากดินแดนแถบอเมริกาใต้และอีกหลายชนิดที่กลายเป็นของมีค่าสำหรับนักสะสม ในสังคมออนไลน์เครือข่ายอินเตอร์เน็ต จึงมีการค้าขายอุปกรณ์ที่อำนวยความสะดวกในการเลี้ยงด้วง อาทิเช่น ดินสูตรพิเศษสำหรับหนอนด้วงชนิดต่างๆ เจลลี่อาหารเสริมสำหรับด้วง รวมถึงฟาร์มเพาะพันธ์ด้วงชนิดพันธุ์ต่างๆที่หายากจากทั่วโลกรวมถึงข้อมูลเฉพาะด้านสำหรับด้วงแต่ละสายพันธ์

     ดลกับแดน ถึงกับต้องออกปากอยากซื้อด้วงมาเลี้ยงดูบ้าง เราจึงต้องทำความเข้าใจและมีข้อตกลงร่วมกันก่อนที่จะศึกษาด้วงกันด้วยวิธีนี้ ซึ่งต้องยอมรับว่าเป็นเรื่องใหม่สำหรับเรามาก ณ .เวลานั้น

ด้วงดอกไม้จุดดาวใหญ่ชอบมากินชมพู่หน้าบ้าน

ด้วงดอกไม้มันบ้าน

สองพี่น้องกำลังขนท่อนไม้ผุที่ทุ่งหลังบ้าน

ดลกำลังตรวจดูท่อนต้นหมากทุกซอกมุม

ใช้แปรงพู่กันค่อยๆปัดดูรูร่องรอยหนอนด้วง

 ดลและแดนช่วยกันตัดเลื่อยไม้ท่อนใหญ่

สำรวจด้วงตามขอนไม้ผุ

     อย่างไรก็ตาม ทุ่งหลังบ้านก็ยังเป็นแหล่งสำรวจธรรมชาติที่มีคุณค่ายิ่งกว่าสำหรับเด็กๆ  ดลและแดนเดินตามหาขอนไม้ผุที่ทุ่งรกร้างแห่งนี้ ด้วงหลายชนิดทำหน้าที่ช่วยย่อยสลายซากไม้ผุชิ้นโต อาศัยขอนไม้ผุเป็นแหล่งอาหารและเจาะชอนไชย่อยเนื้อไม้ ดลมองหาท่อนไม้ผุและสังเกตุร่องรอยอึหนอนด้วง(เม็ดเล็กกลมดำๆ) ค่อยๆงัดแงะเปิดเปลือกไม้ดู ใช้แปรงพู่กันปัดฝุ่นผงค้นหารูร่องรอยของหนอนด้วงที่ฝังตัวอยู่ ทั้งสองพบทั้งหนอนด้วงและตัวเต็มวัยของด้วงดอกไม้จุดดาวใหญ่จึงช่วยกันเก็บบางส่วนมาเลี้ยงอย่างระมัด
ระวัง พ่อจำได้ว่ามีช่วงเวลาหนึ่งที่ชมพู่หน้าบ้านออกลูกเต็มต้น
ดลจะปีนขึ้นต้นหายไปทุกเช้าแต่ไม่ได้ไปเก็บชมพู่หรอก ดลเก็บเอาด้วงดอกไม้ลงมาจัดการเพาะพันธ์ุจนออกมาเป็นตัวเต็มวัย แล้วปล่อยกลับคืนสู่ธรรมชาติ ดลบอกว่าอยากให้แถวบ้านเรามีด้วงเยอะๆ

   ระหว่างต้นชมพู่ที่ปลูกไว้หน้าบ้านกับซากไม้ผุที่ทุ่งรกร้าง แม้ถนนหนทางผ่าแบ่งให้พื้นที่ถูกตัดขาดออกจากกันด้วยเหตุผลใดก็ตาม ระบบธรรมชาติจะหาทางเชื่อมต่อปรับสภาพให้เกิดการเกื้อหนุนและฟื้นฟูความสมบูรณ์ที่หลากหลายให้กลับคืนมาในรูปแบบที่เราไม่คาดคิด การทำความรู้จักธรรมชาติจึงสำคัญแม้ว่าบางครั้งจะถูกรบกวนด้วยความซุกซน อยากรู้ยากเห็น แต่ก็ยังดีกว่าการไม่ใส่ใจใยดี และไม่เคารพต่อระบบธรรมชาติเลย

 ด้วงหลายชนิดในภาพเพ้นท์ของแดน

 ซากด้วงที่ดลเคยเลี้ยงทำการเตรียมอบแห้งเพื่อเก็บรักษาไว้

ภาพวาด ศึกษาด้วง และบันทึกความรู้เกี่ยวกับด้วงโดย ดล