วันศุกร์ที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2555

ศิลปะเข้าใจได้...ง่ายกว่าที่คิด


ความหมายคำจำกัดความของคำว่า ”ศิลปะ” กว้างไกล ลึก ซับซ้อน จนบางครั้ง สับสน การตีความในแต่ละยุคสมัยเปลี่ยนแปลงเสมอ  ผมฟันธงว่าอย่าไปสนใจ ให้สนใจกับสิ่งที่เราสัมผัสถึงและเข้าใจ
รับรู้ได้......สิ่งไหนยังพร่ามัวอยู่ก็ค่อยๆ เรียนรู้ทำความเข้าใจไป เพราะการรับรู้ภายใต้จิตที่ควบคุมวีธีคิดของเรา มีข้อจำกัดภายใต้เวลาที่มีประสบการณ์เข้ามาเกี่ยวข้อง  ดังคำกล่าวที่ว่า “การรับรู้เดินตามหลังประสบการณ์เสมอ” 




หลายคนที่มีทัศนคติติดลบต่อ ศิลปะ ก็จะส่งทอดวิธีคิดติดลบนี้ไปสู่ลูกหลาน เป็นข้อจำกัดประการหนึ่งสำหรับความเข้าใจต่อการรับรู้ทางด้านศิลปะโดยเฉพาะ การมองเห็นและจะส่งผลไปสู่การเรียนรู้ที่ขาด มิติในเชิงสร้างสรรค์

 

 มนุษย์ทุกคนเกิดมาพร้อมกับทักษะทางด้านศิลปะ การมองเห็นการตีความ การอ่านความหมายจากร่องรอยนั้น บรรจงสร้างสรรค์ให้เกิดเป็นโลกใบหนึ่งในสมองแห่งการรับรู้  เต็มไปด้วยสัญญาณที่ส่งผ่านไปถึงความรู้สึกนึกคิด ตั้งแต่ระดับพื้นฐานสัญชาตญาณอย่างหยาบๆ ไปจนถึงระดับจิตละเอียดอ่อน  ศิลปะจึงเป็นวิถีหรือช่องทางในการสื่อสารของระบบชีวิตที่เป็นไปในเชิงสร้างสรรค์ ยกระดับ อย่างน้อยที่สุดต้องด้วยความพึงพอใจ




           
 เราเริ่มต้นกิจกรรมศิลปะ ให้รับรู้ถึงการถ่ายทอดความคิดออกมาเป็นภาพผ่านร่องรอยความหมายด้วยปลายฝีแปรงพู่กัน เดินตามความคิดของเราให้เป็นภาพ  กิจกรรมอุ่นเครื่องด้วยเส้นสายปลายพู่กัน  กันก่อน



ต่อด้วย การถ่ายทอดร่องรอยจากภาษาคำ  ปัญหาที่มิใช่ปัญหาหากเราเขียนทุกสิ่งทุกอย่างถ่ายทอดออกมาเป็นภาพเท่าที่เราจะให้ความหมายกับร่องรอยเหล่านั้นได้  มด ควาย ป่า ไก่ ความสะใจ โลมา กระต่าย จินตนาการ ความหอม  คำความหมายที่สุ่มขึ้นมาเราสามารถถ่ายทอดร่องรอยออกมาได้แบบไร้กังวลแบบดั้งเดิม ปัญหาของการวาดภาพแบบดั้งเดิมจะถูกแทนที่ด้วยตัวแทนความหมายที่เรารู้จัก แม้ว่าจะพร่ามัวหรือชัดเจนก็ตาม แต่ก็คือร่องรอยที่เรารู้จักจากภายในสามารถถ่ายทอดออกมาได้

 


เด็กกับผู้ใหญ่ วุฒิภาวะทางด้านศิลปะต่างกันมั้ย...พอเริ่มโตเป็นผู้ใหญ่อะไรคือกรอบคิดของจินตนาการ ...........เมื่อเปรียบเทียบกับความเป็นเด็ก วัยแห่งการพบปะสิ่งมหัศจรรย์ 





การสร้างความคิดมิใช่คิดสร้างบนแผ่นกระดาษกรอบสี่เหลี่ยม เราคิดจากจิตที่มีประสบการณ์เป็นตัวกระตุ้นผ่านสมองในหลายๆมิติของเวลาที่ทับซ้อนกัน ที่เราเรียกว่าจินตนาการ เป็นภาพทั้งที่ทรงจำและลืมเลือน หากก้าวข้ามการคิดบนแผ่นกระดาษได้ การวาดภาพถ่ายทอดร่องรอยของเราก็จะไร้กังวลได้มากขึ้น 


 

      จินตนาการที่พรั่งพรู มีตัวเลือกมากมาย จากรอยประทับสำคัญ ทั้งด้านบวกและด้านลบ ลองย้อนถามจิตตัวเองดู อะไรบ้างที่เราไม่สามารถลืมเลือนไปได้ และอะไรที่เรามักหลงลืม  ความทรงจำหรือภาพจินตนาการ อาจมิได้อยู่ ณ.เวลาเดียวกัน...หากเราได้ไล่เรียงประสบการณ์ความสุขออกมาเป็นภาพแต่ละภาพ




ภาพแห่งความสุขที่พรั่งพรูขึ้นอยู่พลังของจินตนาการคิดเห็นเป็นภาพได้มากน้อยแค่ไหน  ความสุขที่ต้องสร้างและถ่ายทอดออกไป ขั้นตอนเรียบเรียงความสุข ผนึกความสุขใส่สี่เหลี่ยม ความสุขมีหลายขั้นลำดับ  จนถึงความสุขสุดท้ายสุดยอดเมื่อถูกแต่งแต้มสีสัน  เมื่อไหร่จะเสร็จ กับเสร็จแล้วเหรอ? คือความสุขเดียวกันที่ขาดจากกันไม่ได้   ความสุขที่ทุกคนได้รับและชื่นชม 
สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น สิบตาเห็นไม่เท่าสิบมือทำ
..........ศิลปะเข้าใจยากขึ้นบ้างหรือยัง.....?